Viêm khớp: Nguyên nhân, triệu chứng, chẩn đoán và điều trị

Mục tiêu chính của điều trị viêm khớp là giảm đau, giúp khôi phục khả năng vận động của khớp và tránh khớp bị tổn thương thêm. Các phương pháp điều trị nội khoa, ngoại khoa kết hợp cùng duy trì lối sống lành mạnh và chế độ ăn uống cân đối sẽ giúp kiểm soát và giảm triệu chứng bệnh tốt hơn.

Bài viết này được viết dưới sự hướng dẫn chuyên môn của các bác sĩ thuộc khoa Chấn thương chỉnh hình & Y học thể thao Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec.

1. Tổng quan về bệnh Viêm khớp

Có khoảng 100 loại bệnh viêm khớp, bao gồm cả viêm khớp đơn thuần và viêm khớp ảnh hưởng đến các cơ quan khác. Hai loại viêm khớp phổ biến nhất là viêm xương khớp (OA) và viêm khớp dạng thấp (RA).

Viêm xương khớp (OA) là loại viêm khớp phổ biến nhất, tác động chủ yếu đến sụn khớp - mô bao phủ các đầu xương giúp giảm ma sát và đảm bảo đầu xương di chuyển dễ dàng trong khớp.  

Viêm xương khớp gây ra sự hạn chế trong việc di chuyển và có thể làm biến dạng khớp, thậm chí là lệch xương khỏi vị trí bình thường. Các khớp thường bị ảnh hưởng là các khớp ở tay, cột sống, đầu gối và hông. Bệnh thường xuất hiện ở lứa tuổi trung niên, nhất là với người sau tuổi 40. Tuy nhiên, viêm xương khớp cũng có thể xuất hiện ở người trẻ, đặc biệt là sau các chấn thương khớp.

Viêm khớp dạng thấp (RA) là một bệnh liên quan đến hệ thống miễn dịch, tấn công các màng hoạt dịch và gây rối loạn trong khớp. Phụ nữ trên 40 tuổi thường là đối tượng chủ yếu mắc bệnh và cần điều trị viêm khớp.

2. Các loại bệnh cần điều trị viêm khớp

Trong hơn 100 loại bệnh viêm khớp, những loại phổ biến thường gặp nhất bao gồm:

2.1 Viêm khớp dạng thấp

Đây là một trong những bệnh tự miễn phổ biến và gây phiền toái cho nhiều người nhất. Căn bệnh này xảy ra khi hệ thống miễn dịch tấn công các mô trong cơ thể, đặc biệt là mô liên kết. Kết quả là khớp bị tổn thương, dẫn đến viêm và gây ra tình trạng đau, thoái hóa mô khớp, cần phải điều trị viêm khớp.

So với tổn thương do thoái hóa khớp gây ra, viêm khớp dạng thấp ảnh hưởng đến niêm mạc khớp, gây sưng đau, và cuối cùng dẫn đến xói mòn xương và biến dạng khớp.

Bệnh này không chỉ ảnh hưởng đến khớp mà còn kéo theo một loạt các cơ quan khác bị tổn thương, như mắt, da, phổi, và mạch máu. Có một số yếu tố được xem là góp phần vào sự phát triển của căn bệnh này:

• Phụ nữ có nguy cơ mắc bệnh cao hơn nam giới.
• Bệnh có thể tấn công ở mọi lứa tuổi, nhưng thường gặp nhiều ở tuổi trung niên.
• Tiền sử gia đình có thành viên bị viêm khớp dạng thấp cũng tăng nguy cơ mắc bệnh và cần phải điều trị viêm khớp kịp thời.
• Hút thuốc lá không chỉ làm tăng nguy cơ phát triển bệnh mà còn làm cho các triệu chứng trở nên nặng nề hơn.
• Tiếp xúc với môi trường chứa hóa chất như amiăng, silica cũng là một trong những yếu tố khiến bệnh phát triển.
• Thừa cân và béo phì, đặc biệt là ở phụ nữ trên 55 tuổi, có chỉ số BMI > 23.

2.2 Thoái hóa khớp

Bệnh thoái hóa khớp là một tình trạng cần điều trị viêm khớp phổ biến, ảnh hưởng đến sụn, niêm mạc khớp, dây chằng và xương dưới khớp. Căn bệnh này xuất hiện khi lớp sụn bảo vệ các đầu xương bị mòn theo thời gian, cuối cùng dẫn đến cảm giác đau và cứng khớp.

Những khớp phải hoạt động nhiều như hông, đầu gối, cột sống, bàn tay, khớp ngón cái và ngón chân cái là những khớp dễ bị thoái hoá.  

Yếu tố làm tăng nguy cơ bệnh thoái hóa khớp bao gồm:

• Tuổi tác: Người càng lớn tuổi có nguy cơ mắc bệnh càng cao.
• Giới tính: Nam giới ít có khả năng mắc bệnh thoái hóa khớp hơn so với phụ nữ.
• Thừa cân – béo phì: Chỉ số BMI cao sẽ tăng thêm nguy cơ phải điều trị viêm khớp về lâu dài.
• Tổn thương khớp: Chấn thương từ hoạt động thể chất hoặc tai nạn có thể làm tăng nguy cơ mắc bệnh và cần điều trị viêm khớp từ sớm.
• Yếu tố di truyền: Một số người có tiền sử gia đình về bệnh thoái hóa khớp.
• Dị dạng xương: Những người bị sụn khiếm khuyết hoặc khớp bị dị dạng có nguy cơ cao hơn bị thoái hóa khớp.